FMD i SCAD (Spontaniczne rozwarstwienie tętnic wieńcowych)

Czy jest SCAD?

SCAD stanowi rzadką przyczynę zawału serca.

Można podejrzewać SCAD gdy zawał serca wystąpi u młodej kobiety, typowo poniżej 50 roku życia, z niewieloma czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego.

W większości przypadków (90%) do spontanicznego rozwarstwienia tętnic/tętnicy wieńcowej dochodzi u kobiet, w 10% przypadków w czasie ciąży lub po porodzie. W pozostałych przypadkach epizod SCAD może być bezpośrednio poprzedzony wyczerpującym wysiłkiem fizycznym, silną sytuacją stresową lub kombinacją obu. Zdarza się, że do spontanicznego rozwarstwienia tętnic wieńcowych dochodzi u osoby, która choruje na inną chorobę tętnic, najczęściej FMD.

Co dzieje się w czasie SCAD?

Tak jak w innych przypadkach rozwarstwień tętnic w czasie SCAD dochodzi do „rozdarcia” ściany tętnicy z wytworzeniem fałszywego jej światła (kanału). Krew wpływa do kanały fałszywego i, niemogąc z niego wypłynąć, uciska światło właściwe tętnicy, doprowadzając do jego zwężenia lub nawet całkowitego zamknięcia – tym samym zmniejszając dopływ krwi do mięśnia sercowgo. Objawami SCAD są ból w klatce piersiowej i zawał serca. Poza rzadkimi przypadkami rodzinnego występowania SCAD, większość epizodów SCAD ma charakter sporadyczny, to znaczy nie wsytępują żadne rodzinne czynniki predysponujące.

Dlaczego tak ważne jest aby odróżnić SCAD od innych przyczyn zawału serca?

W większości przypadków SCAD rozwarstwienie tętnicy wieńcowej samoistnie się zagoi. W przeciwieństwie do zawału serca wywołanego zmianami miażdżycowymi zaleca się aby SCAD leczyć zachowawczo. Angioplastyka wieńcowa z wszczepieniem stentu lub zabieg pomostowania aortalno-wieńcowego (operacja wszczepienia by-passów) obarczone są większym ryzykiem komplikacji niż w przypadku zmian miażdżycowych.
Leczenie farmakologiczne SCAD również różni się od leczenia zawału serca wywołanego procesem miażdżycowym. Ze względu na nieobecność zaburzeń gospodarki lipidowej (podwyższonego stężenia cholesterolu) w przypadku SCAD nie zaleca się leczenia za pomocą preparatów statyn. Niektórzy eksperci zalecają włączanie małych dawek aspiryny oraz beta-adrenolityków (beta -blokerów). Inne leki (takie jak ACE inhibitory….) zaleca się w przypadku obecności pozawałowej dysfunkcji mięśnia sercowego.
U chorych po przebytym SCAD zaleca się przeprowadzenie diagnostyki pod katem FMD oraz ewentualnie w kierunku genetycznie uwarunkowanych chorób naczyń lub chorób zapalnych naczyń.

Co łączy SCAD i FMD?

Ostatnie badania wykazały, że u chorych którzy przybyli SCAD często (30–80% przypadków) stwierdza się zmiany o typie wieloogniskowej dysplazji włóknisto-mięśniowej („sznur koralików”) szczególnie w tętnicach nerkowych, dogłowowych i biodrowych. Pomimo że częstość występowania FMD jest większa u chorych po przebytym SCAD w porównaniu do populacji ogólnej to u chorych z rozpoznanym już FMD epizody SCAD zdarzają się rzadko.

Konsekwencje dla praktyki klinicznej

W związku z powyższymi obserwacjami panel ekspertów z Europy i USA wydał następujące zalecenia:

Chorzy po przebytym SCAD powinni mieć jednorazowo wykonane badania obrazowe naczyń (CTA lub w przypadku przeciwwskazań – MRA) obejmujące obszar od głowy po miednicę w poszukiwaniu zmian o charakterze FMD lub innych nieprawidłowosci tętnic.
Nie zaleca się wykonywania badań obrazowych naczyń wieńcowych u chorych z rozpoznanym FMD jeśli nie stwierdza się bólów w klatce piersiowej (dusznicy bolesnej) lub innych objawow sugerujących chorobę naczyń wieńcowych.

Jeśli poszukują Państwo więcej informacji na temat SCAD zapraszamy do odwiedzenia stron internetowych poświęconych SCAD/stowarzyszeń pacjentów po przebytym SCAD.

Strony informacyjne:

Polska strona informacyja:

https://mialamzawal.pl/#/

SCAD – informacje z Ottawa Heart : www.ottawaheart.ca/heart-condition/spontaneous-coronary-artery-dissection

SCAD – strona Cleveland clinic
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17503-spontaneous-coronary-artery-dissection-scad

Stowarzyszenia chorych po przebytym SCAD:

BeatSCADUK : www.beatscad.org.uk

SCAD Research ( USA) : www.scadresearch.org

SCAD Alliance ( USA) : www.scadalliance.org

VanSCAD Facebook (Kanada) : www.facebook.com/canscad/

Facebook i inne grupy wsparcia:

Polskie grupy i fora: